کد مطلب:188999 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:148
همراهی با جامعه
موقعیت اجتماعی باعث توجه مردم و آمد و رفت مردم به نزد افراد می شود. منزل اقامت امامان، هماره محل تردد علاقه مندان و دیگران كه برای مناظره و یا حل مشكلات و پاسخ یافتن به سؤال های خویش به خدمت حضرت می آمدند بوده است.
حكم بن عتیبه می گوید: در محضر باقر العلوم علیه السلام بودیم در حالی كه منزل مملو از جمعیت بود. فردی كه بر عصای خویش تكیه می زد، وارد منزل شد و علت محزون بودن حضرت را پرسید. حضرت در پاسخ وی
[ صفحه 187]
فرمود: حزن من در مورد فتنه عبدالله بن زبیر است، آنگاه گفتگوی طولانی با حضرت انجام داد.
منظور این فراز روایت است كه منزل حضرت مملو از جمعیت بوده است، و البیت غاص باهله اذ اقبل شیخ. [1] كه دلیل بر موقعیت اجتماعی حضرت می باشد. موقعیت ممتاز حضرت از حضرت شخصیت معروف و مشهوری ساخته بود، به گونه ای كه كسانی كه به مدینه می آمدند به خصوص در موسم حج، گرد حضرت جمع می شدند. معارف و مناسك خویش را از حضرت فرا می گرفتند.
شخصی از كوفه وارد مدینه و مسجد النبی علیه السلام شده، با ابوحمزه ثمالی برخورد می كند. از وی سراغ محمد بن علی علیه السلام را می گیرد، ابوحمزه می پرسد با وی چه كار داری، می گوید چهل مسئله آماده كرده ام كه از وی سؤال نموده؛ جواب بگیرم! در این هنگام، محمد بن علی علیه السلام وارد می شود در حالی كه عده ای از خراسان و دیگران حضرت را همراهی می كنند، از مناسك حج می پرسند و حضرت به آنها پاسخ می دهد.
حضرت بعد از ورود در كناری نشستند همه اطراف حضرت اجتماع می كنند. این شخص هم در كناری می نشیند، هنگامی كه حضرت پاسخ سؤال های همه را می دهند به این شخص رو كرده می پرسد، تو كیستی، وی می گوید، من قتاده بن دعامه بصری هستم. آنگاه حضرت با وی به گفتگو می پردازد و سؤال های وی را پاسخ می دهد. قتاده در حالی كه مضطرب می شود اظهار می دارد من در حضور هیچ یك از فقها حتی مانند عبدالله بن عباس این گونه مضطرب نشده بودم، كه در محضر تو نگران
[ صفحه 188]
شدم. امام در جواب وی فرمود: آیا می دانی كجا قرار گرفته ای و در پیشگاه چه كسی هستی! در خانه ای قرار داری كه خدای سبحان رفیع و بلند مرتبه قرار داده و مردان آن خانه را ستوده است، بیوت اذن الله ان ترفع و یذكر فیها اسمه یسبح له فیها بالغدو و الاصال رجال لا تلهیهم تجارة و لا بیع عن ذكر الله و اقام الصلوة و ایتاء الزكاة. [2] نحن اولئك، ما همان مردانی هستیم كه در آیه ستوده شده اند. آنگاه قتاده اعتراف می كند كه تو راست می گویی. این خانه ها تنها سنگ و گل نیستند، بلكه از چنین عظمتی بهره مند هستند، و الله ما هی بیوت حجارة و لاطین. [3] .
قتاده از فقهای به نام زمان حضرت است و از این كه چهل مسئله آماده ساخته تا در محضر امام به گفتگو بنشیند، مشخص می شود كه فردی جستجوگر و تحقیق گر است. لیكن قتاده از فرزانگی عترت خبر كافی ندارد، عترت را نمی شناسد. هنگامی كه در محضر حضرت قرار می گیرد ابهت حضرت وی را مضطرب می سازد. و مرتبه دانش حضرت وی را حیران ساخته، به فضایل و موقعیت ممتاز حضرت اعتراف می كند.
نكته مهم این است كه جمعیت انبوه حضرت را در مدینه به خصوص در مسجد النبی حلقه زده است و هماره مناسك و معارف را از حضرت فرا می گیرد. كه نشان موقعیت ممتاز علمی و اجتماعی حضرت می باشد.
حكم بن عتیبه می گوید: در محضر باقر العلوم علیه السلام بودیم در حالی كه منزل مملو از جمعیت بود. فردی كه بر عصای خویش تكیه می زد، وارد منزل شد و علت محزون بودن حضرت را پرسید. حضرت در پاسخ وی
[ صفحه 187]
فرمود: حزن من در مورد فتنه عبدالله بن زبیر است، آنگاه گفتگوی طولانی با حضرت انجام داد.
منظور این فراز روایت است كه منزل حضرت مملو از جمعیت بوده است، و البیت غاص باهله اذ اقبل شیخ. [1] كه دلیل بر موقعیت اجتماعی حضرت می باشد. موقعیت ممتاز حضرت از حضرت شخصیت معروف و مشهوری ساخته بود، به گونه ای كه كسانی كه به مدینه می آمدند به خصوص در موسم حج، گرد حضرت جمع می شدند. معارف و مناسك خویش را از حضرت فرا می گرفتند.
شخصی از كوفه وارد مدینه و مسجد النبی علیه السلام شده، با ابوحمزه ثمالی برخورد می كند. از وی سراغ محمد بن علی علیه السلام را می گیرد، ابوحمزه می پرسد با وی چه كار داری، می گوید چهل مسئله آماده كرده ام كه از وی سؤال نموده؛ جواب بگیرم! در این هنگام، محمد بن علی علیه السلام وارد می شود در حالی كه عده ای از خراسان و دیگران حضرت را همراهی می كنند، از مناسك حج می پرسند و حضرت به آنها پاسخ می دهد.
حضرت بعد از ورود در كناری نشستند همه اطراف حضرت اجتماع می كنند. این شخص هم در كناری می نشیند، هنگامی كه حضرت پاسخ سؤال های همه را می دهند به این شخص رو كرده می پرسد، تو كیستی، وی می گوید، من قتاده بن دعامه بصری هستم. آنگاه حضرت با وی به گفتگو می پردازد و سؤال های وی را پاسخ می دهد. قتاده در حالی كه مضطرب می شود اظهار می دارد من در حضور هیچ یك از فقها حتی مانند عبدالله بن عباس این گونه مضطرب نشده بودم، كه در محضر تو نگران
[ صفحه 188]
شدم. امام در جواب وی فرمود: آیا می دانی كجا قرار گرفته ای و در پیشگاه چه كسی هستی! در خانه ای قرار داری كه خدای سبحان رفیع و بلند مرتبه قرار داده و مردان آن خانه را ستوده است، بیوت اذن الله ان ترفع و یذكر فیها اسمه یسبح له فیها بالغدو و الاصال رجال لا تلهیهم تجارة و لا بیع عن ذكر الله و اقام الصلوة و ایتاء الزكاة. [2] نحن اولئك، ما همان مردانی هستیم كه در آیه ستوده شده اند. آنگاه قتاده اعتراف می كند كه تو راست می گویی. این خانه ها تنها سنگ و گل نیستند، بلكه از چنین عظمتی بهره مند هستند، و الله ما هی بیوت حجارة و لاطین. [3] .
قتاده از فقهای به نام زمان حضرت است و از این كه چهل مسئله آماده ساخته تا در محضر امام به گفتگو بنشیند، مشخص می شود كه فردی جستجوگر و تحقیق گر است. لیكن قتاده از فرزانگی عترت خبر كافی ندارد، عترت را نمی شناسد. هنگامی كه در محضر حضرت قرار می گیرد ابهت حضرت وی را مضطرب می سازد. و مرتبه دانش حضرت وی را حیران ساخته، به فضایل و موقعیت ممتاز حضرت اعتراف می كند.
نكته مهم این است كه جمعیت انبوه حضرت را در مدینه به خصوص در مسجد النبی حلقه زده است و هماره مناسك و معارف را از حضرت فرا می گیرد. كه نشان موقعیت ممتاز علمی و اجتماعی حضرت می باشد.
[1] كافي، ج 8، روضه، ص 76، حديث 30.
[2] نور، 37.
[3] فروع كافي، ج 6، ص 256 و 257.